Yazılımda “Best Practice” (En İyi Uygulama)

Arif Acar
3 min readJul 1, 2024

--

Yazılım geliştirme dünyasında, “Best Practice” veya Türkçe karşılığıyla “En İyi Uygulama” prensipleri, yazılım projelerinde başarının anahtarını oluşturur. Yazının kalan kısmında ara ara türkçe karşılığını özellikle kullanacağım. Özellikle yeni bir programlama dilini öğrendikten sonra, bu dilde sağlam temeller üzerine bir uygulama geliştirmeye başladığınızda, en iyi uygulama prensiplerine uygun bir yaklaşım benimsemek kaçınılmaz hale gelir.

Bu prensipler, yazılım geliştirme sürecinin birçok yönünü kapsar. Örneğin, SOLID prensipleri ve tasarım desenleri gibi kavramlar, kodunuzu daha düzenli, bakımı kolay ve genişletilebilir hale getirmenize yardımcı olur. Ancak bu kavramlar, uygulamada somut bir şekilde nasıl uygulanacağı konusunda soyut kalabilir. Bu nedenle, yazılım tasarımı ve mimarisi konularında önerilere ihtiyaç vardır. Bu soyutluğu ortadan kaldırmanın en iyi yolu okumalarınız ve kod incelemeleriniz sonucu bol bol pratik yapmaktan geçiyor.

“Best Practice” terimi, bu işin nasıl yapıldığını belirlemeye yönelik bir rehberdir. Bu rehber, deneyimli geliştiricilerin yıllar içinde edindikleri bilgi ve tecrübeleri içerir. Bu nedenle, yeni bir dil veya teknoloji öğrenirken, bu prensipleri göz ardı etmemek önemlidir. Sektöre uzun yıllarını vermiş tecrübeli insanların farklı projelerde bile olsa kodlarını incelediğinizde tutarlı bir davranış sergilediğini görürsünüz. Ancak kendini geliştirmekte olan junior dediğimiz geliştiricilerse zaman içinde yazdıkları kodlarda daha radikal değişimlerin olduğunu fark edersiniz.

Farklı programlama paradigmalarına sahip diller, farklı uygulama gereksinimleri doğurur. Örneğin, bir API geliştirirken veriyi almak için HTTP GET ve kaydetmek için POST gibi HTTP metotlarını kullanabiliriz. Ancak, bu tür işlemler için PUT ve DELETE gibi standartlara uygun HTTP metotlarını kullanmak daha iyi bir uygulama prensibidir. Ayrıca, başarılı bir isteğin HTTP cevabı olarak 200 döndürmek yaygın bir uygulamadır, ancak veri bulunamadığında veya oturum açma sonrası 200 cevabı almak, doğru bir uygulama prensibine uymayabilir. Bu pratikleri uygularken genelde mobil taraftaki geliştiricilerin özel ihtiyaçlarına göre esneklik sağlayabilirsiniz.

Yazılım geliştiriciler için, en iyi uygulama prensipleri, projelerini etkili bir şekilde yönetmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olan temel kılavuzlardır. Bazı problemler için kesin ve belirli prensipler bulunurken, bazıları için ise esneklik ve takım işbirliği gereklidir. Bu nedenle, proje ekibiyle birlikte kararlar alarak, tartışmaya açık ve doğru yolun ne olduğuna karar vermek önemlidir.

Başlangıçta önemsiz gibi görünen detaylar, ileride büyük sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, “En İyi Uygulama” prensiplerini takip etmek, her zaman kendi düşünce tarzınızın önünde gelmelidir. Biliyorum bunu değiştirmek biraz zor ama projeler büyüdükçe kodunuzun bu prensiplere uygun olması daha da zaruri bir durumu ortaya çıkarıyor. Clean code prensipleriyle kodun okunabilir, anlaşılabilir ve sürdürülebilir olmasını sağlarken bunun herkesçe ortak bir yaklaşımla yapılması önemli.

“Best Practices” kavramı sıkça sorulan bir soruyu gündeme getirir: “Neden bu şekilde kod yazıyorsunuz?” Bu sorunun cevabı, genellikle “Çünkü en iyi uygulama böyle diyor” şeklindedir. Ancak, bu prensiplerin neden en iyi olduğunu ve kimin tarafından belirlendiğini düşünmek önemlidir. Bu nedenle, en iyi uygulama prensiplerini sorgulamak ve anlamak, bir geliştiricinin profesyonel gelişimine katkı sağlar. Neden en iyi yöntem bu? aslında bu başlık iyi bir soru.

Sonuç olarak, yazılım geliştirme sürecinde “En İyi Uygulama” prensiplerine uygun olarak çalışmak, projelerin başarısını artırır ve daha kaliteli yazılım üretimine katkı sağlar. Görevlerinizi zamanında tamamlamak, hem şirketinizin hem de kendi gelişiminiz için önemlidir. Bu nedenle, bu prensiplere sadık kalarak yazılım geliştirme sürecini yönlendirmek, uzun vadede başarıyı garantiler.

--

--